Όλοι χρειαζόμαστε ύπνο, αλλά γνωρίζετε γιατί ο ύπνος είναι απαραίτητος και τι συμβαίνει όταν δυσκολευόμαστε να κοιμηθούμε; Διαβάστε παρακάτω για να ανακαλύψετε τον λόγο που ο ποιοτικός ύπνος είναι τόσο σημαντικός για την υγεία.
Ο ύπνος αποτελεί βασική ανάγκη του ανθρώπου και προσφέρει σωματική αποκατάσταση. Ο καλός ύπνος είναι τόσο απαραίτητος για την επιβίωση όσο το φαγητό και το νερό.
Συνολικά, περνούμε περίπου το ένα τρίτο της ζωής μας όταν κοιμόμαστε ή προσπαθούμε να κοιμηθούμε. Όπως αναφέρει ο γνωστός πρωτοπόρος της έρευνας για τον ύπνο, Allan Rechtschaffen: «Εάν ο ύπνος δεν εξυπηρετεί μια απολύτως ζωτική λειτουργία, είναι το μεγαλύτερο λάθος της εξέλιξης που έγινε ποτέ.»
Κατά τη διάρκεια του ύπνου, οι σωματικοί ιστοί αναπτύσσονται και επισκευάζονται, ενώ το ανοσοποιητικό σύστημα ενισχύεται. Χωρίς ύπνο, δεν είναι δυνατό να σχηματίζονται και να διατηρούνται οδοί στον εγκέφαλό που μας βοηθούν, μεταξύ άλλων, να δημιουργούμε νέες αναμνήσεις. Η έλλειψη επαρκούς ύπνου καθιστά πιο δύσκολη τη συγκέντρωση και επηρεάζει την εγρήγορση και τους χρόνους αντίδρασης.
Όλοι μας χρειαζόμαστε ύπνο και οι έρευνες έχουν δείξει ότι η χρόνια έλλειψη ύπνου και ο κακός ύπνος αυξάνουν τον κίνδυνο διαταραχών, συμπεριλαμβανομένης της υψηλής αρτηριακής πίεσης, των καρδιακών παθήσεων, του διαβήτη, της κατάθλιψης και της παχυσαρκίας.
Όταν ένας άνθρωπος κοιμάται καλά, αισθάνεται ξεκούραστος και έτοιμος για την ημέρα και τις εργασίες που τον περιμένουν.
Για να έχετε κοιμηθεί «καλά», πρέπει να εισέλθετε στο στάδιο γρήγορων κινήσεων των ματιών (REM) του κύκλου του ύπνου. Αυτός είναι ένας από τους δύο βασικούς τύπους ύπνου, ενώ ο άλλος είναι ο ύπνος μη REM. Τόσο ο ύπνος REM όσο και ο μη REM συνδέονται με συγκεκριμένα εγκεφαλικά κύματα και νευρωνική δραστηριότητα.
Συνήθως, ο άνθρωπος περνάει από όλα τα στάδια ύπνου μη REM και REM αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ένας καλός βραδινός ύπνος περιλαμβάνει συνήθως τέσσερις ή πέντε κύκλους, ο καθένας από τους οποίους διαρκεί περίπου 90 λεπτά. Είναι σημαντικό να περνάτε και από τα τέσσερα στάδια του ύπνου (τα τρία διαφορετικά στάδια χωρίς REM συν τον ύπνο REM), για να νιώθετε ξεκούραστοι όταν ξυπνήσετε.
Καθώς αποκοιμιέται κανείς, μπορεί να παρουσιάσει σωματικές συσπάσεις ή τραντάγματα. Αυτό είναι φυσιολογικό, επειδή το σώμα εισέρχεται σε ένα πολύ ελαφρύ στάδιο ύπνου από το οποίο μπορείτε εύκολα να ξυπνήσετε.
Το δεύτερο στάδιο του ύπνου μη REM αποτελείται επίσης έναν αρκετά ελαφρύ ύπνο, καθώς το σώμα προετοιμάζεται για τον βαθύτερο ύπνο που θα ακολουθήσει στο τρίτο στάδιο. Είναι δύσκολο να ξυπνήσει κάποιος στο τρίτο στάδιο του ύπνου. Αν ένας άνθρωπος ξυπνήσει από αυτό το βαθύ στάδιο ύπνου, μπορεί να αισθανθεί αποπροσανατολισμένος και ελαφρώς αποχαυνωμένος. Αυτό το στάδιο παρέχει το είδος ύπνου που ανανεώνει περισσότερο το σώμα.
Μόλις περάσετε από τα τρία στάδια του ύπνου μη REM, μπαίνετε στον ύπνο REM, κατά τη διάρκεια του οποίου ο εγκέφαλος είναι πιο ενεργός. Σε αυτό το στάδιο του κύκλου ύπνου μπορεί να ονειρευτείτε. Ο ύπνος REM είναι σημαντικός για την ψυχική και συναισθηματική ανάπτυξη.
Ενώ κοιμάστε, ο εγκέφαλος και το σώμα σας εργάζονται σκληρά. Ο εγκέφαλός σας επεξεργάζεται και αποθηκεύει τα γεγονότα της ημέρας, ενώ το σώμα απελευθερώνει μια σειρά από διαφορετικές ορμόνες, συμπεριλαμβανομένης μιας αυξητικής ορμόνης από την υπόφυση σας, η οποία βοηθά το σώμα να αποκαθιστά ζημιές.
Ο ύπνος επιτρέπει στο συμπαθητικό νευρικό σύστημα, το οποίο ελέγχει την αντίδραση «πάλης ή φυγής», να χαλαρώσει, δίνοντας παράλληλα στο ανοσοποιητικό σύστημα την ευκαιρία να απελευθερώσει μικρού μεγέθους πρωτεΐνες που βοηθούν το σώμα να καταπολεμήσει τη φλεγμονή ή τις λοιμώξεις. Ο εγκέφαλος απελευθερώνει επίσης μια ορμόνη που σταματά την ανάγκη μας να πάμε στο μπάνιο ενώ κοιμόμαστε.
Έτσι, ενώ εσείς κοιμάστε και ξεκουράζεστε, το σώμα σας φροντίζει την υγεία σας.
Συχνά, αντιμετωπίζουμε σύντομες περιόδους κατά τις οποίες δεν κοιμόμαστε καλά. Το στρες και οι ανησυχίες μπορεί μην μας αφήνουν να αποκοιμηθούμε εύκολα, ενώ οι αρρώστιες, το στρες και το άγχος μπορούν να προκαλέσουν άυπνες νύχτες κατά τις οποίες δεν ξεκουραζόμαστε. Οι σημαντικές αλλαγές στις συνθήκες της ζωής μας, με πρωταρχικό παράδειγμα τη φροντίδα ενός νεογέννητου μωρού, μπορεί να μην μας επιτρέπουν να κοιμόμαστε καλά. Αυτές οι αιτίες συνήθως είναι προσωρινές και βελτιώνονται ύστερα από ένα χρονικό διάστημα. Άλλες συμπεριφορές λόγω των οποίων δεν κοιμάται καλά κάποιος είναι η κατανάλωση καφεΐνης ή αλκοόλ λίγο πριν την ώρα του ύπνου και η χρήση ηλεκτρονικών συσκευών με οθόνες στο κρεβάτι.
Όταν οι σύντομες περίοδοι κακού ύπνου γίνονται μεγαλύτερες, μπορεί να αρχίσουν να επηρεάζονται και άλλοι τομείς της ζωής, καθιστώντας κατά τα άλλα διαχειρίσιμες εργασίες πολύ πιο δύσκολες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί να ζητήσετε συμβουλές από τον γιατρό σας.
Η έλλειψη καλού ύπνου μπορεί να έχει αντίκτυπο στη διάθεση και να επιφέρει ευερεθιστότητα, καθώς και να επηρεάσει τη δυνατότητα συγκέντρωσης και την εγρήγορση. Εάν νιώθετε τακτικά κουρασμένοι όταν ξυπνάτε και αυτό αρχίζει να διαταράσσει την καθημερινότητά σας και τη γενική υγεία σας, ίσως είναι χρήσιμο να δοκιμάσετε κάποιες αλλαγές στις συνθήκες και το πρόγραμμα ύπνου σας.
Η ποσότητα του ύπνου που χρειαζόμαστε ποικίλλει καθ’ όλη τη διάρκεια τη ζωής και από άτομο σε άτομο. Τα μωρά αφιερώνουν ένα τεράστιο ποσοστό του χρόνου τους στον ύπνο, ενώ ο μέσος χρόνος που χρειάζεται ή κοιμάται συνήθως ένας ενήλικας είναι περίπου οκτώ ώρες τη νύχτα. Ωστόσο, δεν υπάρχει κάποια «κανονική» διάρκεια ύπνου, και το τι είναι φυσιολογικό διαφέρει για κάθε άτομο.
Οι άνθρωποι που εργάζονται με βάρδιες μπορεί να είναι πιο ευπαθείς στα προβλήματα με τον ύπνο, καθώς το πρόγραμμα εργασίας τους διακόπτει τον φυσικό κύκλο ύπνου-αφύπνισης. Όσοι εργάζονται με βάρδιες μπορεί να είναι πιο ευπαθείς στην εμφάνιση αϋπνίας.
Καθώς ο ύπνος αποτελεί θεμελιώδη ανθρώπινη ανάγκη για την υγιή λειτουργία του οργανισμού, είναι σημαντικό να γνωρίζει κάθε άνθρωπος τι είναι φυσιολογικό για εκείνον και να κάνει ό,τι μπορεί για να κοιμάται καλά.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να εξασφαλίσετε ότι κοιμάστε καλά. Το κλειδί είναι οι καλές συνθήκες ύπνου. Αυτές αφορούν το περιβάλλον στο οποίο κοιμάστε (όπως το να είναι το δωμάτιο ήσυχο και σκοτεινό) καθώς και τις συμπεριφορές που ακολουθείτε πριν την ώρα του ύπνου. Τα μέτρα αυτά είναι γνωστά ως «υγιεινή του ύπνου» και μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα να έχετε μια ξεκούραστη νύχτα και να κοιμηθείτε καλά.
Το κλειδί για να κοιμάστε καλά είναι η παραγωγή της φυσικής ορμόνης μελατονίνης, η οποία βοηθά στον έλεγχο του ύπνου. Παράγεται όταν επικρατεί σκοτάδι και ωθεί το σώμα προς τον ύπνο. Τα συμπληρώματα μελατονίνης μπορούν να συμβάλουν στη μείωση του χρόνου που χρειάζεται για να αποκοιμηθείτε και να ανακουφίσουν τα υποκειμενικά συναισθήματα του jet lag.
Το αλκοόλ, η καφεΐνη και η άσκηση πρέπει να αποφεύγονται πριν από τον ύπνο, ενώ ο χρόνος που περνάει κανείς μπροστά σε οθόνες πρέπει να είναι περιορισμένος. Προτείνεται να αποφεύγετε τις οθόνες κινητών τηλεφώνων ή tablet όταν είστε στο κρεβάτι, καθώς εκπέμπουν γαλάζιο φως, το οποίο έχει αποδειχτεί ότι επηρεάζει την ικανότητα κάποιου να αποκοιμηθεί, αναστέλλοντας την παραγωγή μελατονίνης.
Τόσο το φυσικό όσο και το τεχνητό γαλάζιο φως μπορεί να επηρεάσουν τη δυνατότητα εγρήγορσης. Ένα πρακτικό παράδειγμα είναι η ενέργεια που νιώθουμε ότι έχουμε όταν λάμπει ο ήλιος. Ο φυσικός κύκλος ύπνου-αφύπνισης του σώματος επηρεάζεται από την έκθεση σε οποιοδήποτε είδος φωτός, αλλά η υπερβολική έκθεση σε γαλάζιο φως μπορεί να διακόψει τη διαδικασία προετοιμασίας του σώματος για ύπνο. Προτείνεται η αποφυγή της χρήσης συσκευών με οθόνη για διάστημα δύο ωρών πριν από τον ύπνο. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, μπορείτε να δοκιμάσετε τα γυαλιά που εμποδίζουν το γαλάζιο φως ή να θέσετε τις ηλεκτρονικές συσκευές σε «νυχτερινή λειτουργία».
Υπάρχουν πολλές άλλες προτάσεις για αποτελεσματική υγιεινή του ύπνου, ώστε να πετύχετε μια χαλαρή και ήρεμη κατάσταση ως προετοιμασία για τον ύπνο. Σε αυτές περιλαμβάνονται τα εξής:
Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε μερικά φυσικά φυτικά συμπληρώματα σε συνδυασμό με πρακτικές υγιεινής ύπνου, ώστε να προάγετε τη χαλάρωση και μια ξεκούραστη νύχτα.
Ειδικά όταν περνάτε στρεσογόνες στιγμές, αυτές μπορούν να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό τον ύπνο σας και η έλλειψη ενός καλού νυχτερινού ύπνου μπορεί να είναι επηρεάσει αρνητικά τον τρόπο που αντιμετωπίζετε τις προκλήσεις της ημέρας που ακολουθεί.
Έχουν γίνει πολυάριθμες μελέτες για τον ύπνο, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων που μπορεί να έχει η έλλειψη ύπνου στην υγεία και τη δημόσια ασφάλεια, και του πώς επηρεάζει ο ύπνος τις ψυχολογικές και νευρολογικές λειτουργίες, όπως η μνήμη.
Πιο πρόσφατα, οι επιστημονικές έρευνες επικεντρώνονται στο πώς η πανδημία COVID-19 έχει επηρεάσει τον ύπνο μας. Μια έρευνα που δημοσιεύθηκε στο ακαδημαϊκό περιοδικό The Lancet υπογράμμισε μέρος των παγκόσμιων εργασιών που αφορούν τις διαταραχές ύπνου οι οποίες σχετίζονται με την πανδημία COVID-19.
Επιληψία
Επιληψία
Ψυχική υγεία
Εγγραφείτε στη λίστα αλληλογραφίας μας
Για να λαμβάνετε τις τελευταίες ενημερώσεις από το blog της Neuraxpharm.
Για να αποκτήσετε πρόσβαση σε αυτές τις πληροφορίες, πρέπει να χρησιμοποιήσετε τα διαπιστευτήριά σας
Δεν έχετε προφίλ; Εγγραφείτε
