Depressie kan ertoe leiden dat mensen zich somber voelen en gevoelens van verdriet ervaren. De symptomen kunnen variëren van mild tot ernstig, en iedereen kan een depressie krijgen.
Hoewel sommige mensen kunnen zeggen dat ze depressief zijn als ze zich een paar dagen wat ‘down’ of ongelukkig voelen, is dit iets anders dan de klinische toestand, die weken of maanden kan duren.
Lees meer over wat depressie kan veroorzaken, de gevolgen ervan en de beschikbare behandelingen.
Depressie is een veel voorkomende psychische aandoening die aanhoudende negatieve gevoelens kan veroorzaken en een algemeen gebrek aan belangstelling voor het dagelijkse leven en activiteiten waar de betrokken persoon gewoonlijk van zou genieten. Het kan ook de eetlust en de slaap beïnvloeden, waardoor vermoeidheid en concentratieproblemen kunnen ontstaan. Mensen met een depressie kunnen ook een laag zelfbeeld ontwikkelen.
De aandoening kan enige tijd aanhouden en een aanzienlijke invloed hebben op het dagelijkse welzijn en het plezier in het leven en in relaties.
Depressie kan meestal worden omschreven als zware depressie of chronische depressie. Er is sprake van een zware depressie wanneer iemand er minstens twee weken lang dagelijks last van heeft; dit kan één keer gebeuren of een aantal keer. Er is sprake van een aanhoudende depressie wanneer iemand gedurende een periode van minimum twee jaar grote depressieve perioden ervaart, afgewisseld met perioden van minder ernstige symptomen.
In 2008 plaatste de Wereldgezondheidsorganisatie zware depressie op de derde plaats in een lijst van belangrijkste oorzaken van de wereldwijde “ziektelast” (de impact die een gezondheidsprobleem heeft op een bevolking), en voorspelde dat de ziekte in 2030 de eerste plaats zou innemen1.
Een aanhoudende depressieve stoornis is een veel voorkomende chronische stemmingsstoornis die vaak meer belemmerend werkt dan een zware depressie. De term omvat verschillende chronische depressieve varianten, waaronder chronische depressies en terugkerende depressies zonder herstel tussen de aanvallen2. Sommige vormen van depressie zijn specifiek voor bepaalde groepen; zo kunnen zwangere vrouwen rond de geboorte van hun baby een perinatale of postnatale depressie krijgen. Dit type depressie vereist waarschijnlijk een gespecialiseerde behandeling, die kan bestaan uit therapie en medicatie.
Andere depressieve stoornissen zijn psychotische depressie, seizoensgebonden affectieve stoornis, de verwante aandoening bipolaire stoornis, disruptieve stemmingsdisregulatiestoornis (bij kinderen en jongeren) en premenstruele dysforie-stoornis (PMDD).
Bij een psychotische depressie gaan stemmingsstoornissen gepaard met waanideeën, hallucinaties of beide. Hoewel het vroeger als relatief ongewoon werd beschouwd, komt het in de klinische praktijk vaak voor, vooral bij therapieresistente depressieve patiënten.
Seizoensgebonden affectieve stoornis (SAD, van het Engelse seasonal affective disorder) is een combinatie van biologische en stemmingsstoornissen met een seizoensgebonden patroon, die doorgaans voorkomt in de herfst en de winter en in de lente of de zomer afneemt. Onderzoekers hebben in een specifiek onderzoek vastgesteld dat in een bepaald jaar ongeveer 5% van de Amerikaanse bevolking de aandoening ervaart en ongeveer 40% van het jaar symptomen heeft3. De prevalentieschattingen in andere onderzoeken variëren echter van 0% tot 9,7%. SAD komt meer voor op hogere noordelijke breedtegraden, maar de prevalentie varieert tussen etnische groepen4.
De diagnose disruptieve stemmingsdisregulatiestoornis is relatief nieuw. Het gaat om frequente, aanhoudende, ernstige woede-uitbarstingen die niet in verhouding staan tot de situatie en de ontwikkelingscontext, in combinatie met een aanhoudend boos/geïrriteerd humeur tussen de woede-uitbarstingen5.
Premenstruele stoornissen treffen tot 12% van de vrouwen. Ze omvatten het premenstrueel syndroom en de premenstruele dysfore stoornis, die de psychologische en fysieke symptomen omvatten die aanzienlijke hinder veroorzaken tijdens de luteale fase van de menstruatiecyclus, maar die kort na de menstruatie verdwijnen6.
Depressie is een veel voorkomende aandoening waaraan wereldwijd meer dan 264 miljoen mensen lijden7. Volgens de WGO zijn er in de Europese Unie meer dan 40 miljoen mensen die aan depressieve stoornissen lijden8. Daarmee is depressie de duurste hersenaandoening in Europa, met totale directe en indirecte kosten die overeenkomen met 1% van de totale economie (bruto binnenlands product) van de EU9.
Depressie kan een grote verscheidenheid aan mentale en fysieke symptomen veroorzaken, en de symptomen kunnen van persoon tot persoon verschillen.
De symptomen van depressie variëren van mild tot ernstig. In tegenstelling tot ongelukkige gevoelens veroorzaakt door een moeilijke situatie die zich in korte tijd oplossen, zijn de symptomen van een depressie eerder blijvend.
De symptomen kunnen de fysieke en mentale gezondheid van mensen beïnvloeden, alsook hun sociale omgang. Veel mensen met een depressie hebben ook last van angst. De symptomen kunnen onder meer bestaan uit:
Mentaal/emotioneel:
Fysiek:
Sociaal:
Een depressie kan op elk moment optreden, en zowel de symptomen als de duur van de ziekte verschillen van persoon tot persoon. De ernst van de symptomen varieert meestal, waarbij veel mensen merken dat sommige dagen beter of slechter zijn dan andere.
Mensen met een lichte of matige depressie zullen niet noodzakelijk een verslechtering van hun toestand ontwikkelen, vooral als ze zo vroeg mogelijk worden behandeld, maar bij sommige mensen verergert de depressie na verloop van tijd.
De eerste tekenen van een depressie kunnen lijken op gewone vermoeidheid of verdriet, maar in tegenstelling tot deze normale gevoelens gaan de tekenen van een depressie niet na een paar dagen weg. Vroege tekenen kunnen zijn:
Onderzoek geeft aan dat depressie wordt veroorzaakt door een combinatie van genetische, biologische, omgevings- en psychologische factoren10.
Levenservaringen die een aanleiding kunnen zijn voor een depressie, kunnen een permanente situatie zijn zoals een andere gezondheidstoestand, of een tijdelijke kwestie zoals problemen op het werk of relatieproblemen.
De oorzaken van depressie verschillen per persoon, hoewel ze verband kunnen houden met veel voorkomende zaken als financiële zorgen, ziekte, bevallen, relatieproblemen of een ontslag. Hoewel er een duidelijke aanleiding kan zijn, ontwikkelen mensen soms zonder duidelijke reden een depressie.
Het kan ook zijn dat een reeks gebeurtenissen in het leven tot een depressie leiden – bijvoorbeeld een relatiebreuk die tot problemen thuis en op het werk leidt, gevolgd door ontslag en de daaropvolgende financiële zorgen; geen enkele gebeurtenis heeft de aandoening veroorzaakt, maar de opeenstapeling van problemen mondde uit in een depressie.
Oorzaken van depressie kunnen zijn:
Mensen met een familiale voorgeschiedenis van depressie hebben meer kans om er zelf last van te krijgen. Dit betekent dat als iemand een ouder of broer of zus met de aandoening heeft, hij of zij meer kans heeft om de aandoening zelf te ontwikkelen.
Zowel kinderen en jongeren als volwassenen kunnen een depressie ontwikkelen. Op volwassen leeftijd (ook bij oudere volwassenen) kan het samengaan met andere ernstige medische ziekten, zoals diabetes, kanker, hartziekten en de ziekte van Parkinson. Soms kan medicatie voor lichamelijke ziekten zoals hierboven, bijwerkingen veroorzaken die bijdragen tot een depressie.
Depressieve stoornissen komen vaak voor bij oudere mensen, en kunnen ofwel een voortzetting zijn van vroegere problemen, ofwel worden ze geclassificeerd als late depressie indien ze zich voor het eerst voordoen na de leeftijd van 60 jaar11.
Mensen met een depressie ervaren soms slechts één of twee aanvallen, maar depressies kunnen ook hun hele leven lang terugkeren.
De ernst van de symptomen en de duur ervan variëren. Behandelingen en therapieën kunnen helpen de symptomen te verminderen en voorkomen dat de aandoening verergert.
Er bestaan geen fysieke testen voor depressie; een arts kan echter een bloedonderzoek doen om andere mogelijke oorzaken van de symptomen, zoals een schildklierprobleem, uit te sluiten. De diagnose wordt meestal gesteld na een gesprek met een arts over de symptomen die je ervaart.
De huisarts zal de diagnose ‘depressie’ vooral stellen door te vragen naar de algemene gezondheid van de patiënt en naar de manier waarop gevoelens de persoon mentaal en fysiek beïnvloeden.
Dit helpt de arts te bepalen of iemand depressief is en of de symptomen mild, matig of ernstig zijn.
Er bestaat niet één test om depressie vast te stellen of te bevestigen. Een psycholoog stelt vragen over symptomen, gevoelens en emoties, en maakt een klinische beoordeling met behulp van vragenlijsten zoals de Beck Depression Inventory II (BDI-II), waarmee de mate van depressie wordt gemeten12.
Depressie kan worden behandeld door een combinatie van veranderingen in levensstijl, gesprekstherapieën en medicatie. De aanbevolen behandeling voor een persoon is gebaseerd op de vraag of hij of zij milde, matige of ernstige symptomen heeft.
Een arts kan iemand met een lichte depressie aanraden om af te wachten of het verbetert zonder actieve behandeling, maar met enkele veranderingen in levensstijl, zoals meer lichaamsbeweging, minder alcoholgebruik of het bijwonen van steungroepen. Bij een aanhoudende lichte depressie kunnen patiënten worden doorverwezen voor gesprekstherapieën of kunnen antidepressiva worden voorgeschreven.
Bij mensen met een matige of ernstige depressie kan een combinatie van therapieën en antidepressiva worden voorgesteld.
Antidepressiva is de belangrijkste medicatie om depressies te behandelen. Omdat er veel verschillende soorten bestaan, zullen artsen met individuele patiënten overleggen om het juiste antidepressivum voor hen te vinden. Deze medicatie omvat:
Er kunnen bepaalde therapieën worden aanbevolen als behandeling voor depressie - op zichzelf staand of samen met medicatie. Therapieën en interventies voor depressie kunnen bestaan uit:
Gezonde voeding is essentieel voor de fysieke en mentale gezondheid, en evenwichtige voeding kan mensen helpen de symptomen van depressie te boven te komen.
Uit onderzoek blijkt dat er een belangrijk verband bestaat tussen onze hersenen, onze darmen en de nuttige micro-organismen die in ons spijsverteringsstelsel leven (bekend als de "darm-hersenas"), wat een invloed kan hebben op de manier waarop we met depressie omgaan.
Voedingsmiddelen waarvan gedacht wordt dat ze een normaal humeur en normale psychologische functie ondersteunen, zijn onder meer volkorengranen, fruit en groenten. Voedingsmiddelen met veel verzadigd vet, geraffineerde suikers, andere sterk bewerkte ingrediënten of cafeïne kunnen een negatief effect hebben op het psychisch welzijn.
Lichaamsbeweging is goed voor de algemene fysieke en mentale gezondheid, en wordt vaak aanbevolen als een van de belangrijkste behandelingen van een lichte depressie. Regelmatige lichaamsbeweging helpt het gevoel van eigenwaarde te vergroten en bevordert een positief humeur.
Een van de mogelijke symptomen van depressie is een gevoel van weinig energie, waardoor lichaamsbeweging minder aantrekkelijk kan lijken. Het soort lichaamsbeweging is niet zo belangrijk als de tijd die je aan regelmatige lichaamsbeweging besteedt, dus mensen met een depressie moeten proberen iets te vinden wat ze regelmatig kunnen doen, met weinig drempels om uit te voeren. Dit kan een regelmatige wandeling in de buurt zijn (alleen of met vrienden), het volgen van een sportles in een plaatselijk centrum of online, of het deelnemen aan georganiseerde sporten met een groep mensen.
Regelmatige lichaamsbeweging is vooral goed voor mensen met een lichte tot matige depressie.
Veel mensen met een depressie hebben baat bij veranderingen in hun levensstijl, zoals meer bewegen, minder alcohol drinken, stoppen met roken en gezond eten.
Andere veranderingen die mensen kunnen doorvoeren om de symptomen te verminderen zijn onder andere:
Er is gebleken dat preventieprogramma’s depressie in alle gemeenschappen kunnen verminderen. Deze omvatten onder meer schoolprogramma’s om een patroon van positief denken bij kinderen en tieners te bevorderen, interventies voor ouders van kinderen met gedragsproblemen om de ouderlijke depressieve symptomen te verminderen en de resultaten voor hun kinderen te verbeteren, en sportprogramma’s voor ouderen14.
Van lichaamsbeweging is bekend dat het depressieve symptomen helpt behandelen en voorkomen, maar de redenen daarvoor worden nog onderzocht. Het gaat om onderzoek naar de anti-depressieve effecten van lichaamsbeweging op fysieke factoren zoals neuroplasticiteit (het vermogen van cellen in de hersenen om zichzelf opnieuw te bedraden), ontsteking, oxidatieve stress (die celschade kan veroorzaken) en het endocriene systeem, plus mentale en emotionele factoren zoals zelfbeeld en sociale steun15.
Er zijn ook veel onderzoeken naar de effecten van voeding op depressie; bijvoorbeeld de effecten van probiotica op de communicatie tussen de darmen en de hersenen16 en de voordelen van bepaalde voedingsstoffen17.
Onderzoek heeft aangetoond dat de darmmicrobiota (de nuttige micro-organismen die in ons spijsverteringsstelsel leven) niet alleen in verband wordt gebracht met maag-darmziekten en metabole stoornissen zoals obesitas en diabetes mellitus, maar ook met neuropsychiatrische stoornissen, waaronder depressieve stoornissen. De microbiota zijn belangrijk voor de ontwikkeling van hersensystemen, en recente onderzoeken hebben aangetoond dat darmmicro-organismen in staat zijn neuroactieve stoffen, zoals serotonine en gamma-aminoboterzuur, te produceren en af te geven, die inwerken op de darm-hersenas18.
Depressie
CZS
Neuraxpharm
Contacteer ons
Word lid van onze mailinglijst
Ontvang de laatste updates van de Neuraxpharm blog.
Om toegang te krijgen tot deze informatie moet u inloggen met uw gebruikersnaam.
Geen account? Registreren
