Pijn is een onaangename zintuiglijke en emotionele ervaring die verband houdt met, of lijkt op, werkelijke of potentiële weefselschade. Het doel van pijn is ons te waarschuwen dat er misschien iets mis is. Als je aan chronische pijn lijdt, kan je door deze aandoening in veel aspecten van je dagelijkse leven worden beperkt. Lees verder voor meer informatie over de aandoening, zoals de symptomen en behandelingsopties.
De International Association for the Study of Pain omschrijft chronische pijn als ‘pijn die langer aanhoudt dan de normale genezingstijd van het weefsel’1. Chronische pijn wordt gedefinieerd als pijn die langer dan drie maanden aanhoudt of terugkomt. Er kunnen complexe psychologische en sociale factoren meespelen.
Chronische pijn is een langdurige aandoening, met voorbeelden als artritis, fibromyalgie, migraine en rugpijn. Er zijn drie grote groepen chronische pijn:
Minstens 10% van de wereldbevolking lijdt aan chronische pijn, terwijl de prevalentie in sommige landen en regio’s op 20-25% wordt geschat. Nog eens één op de 10 mensen ontwikkelt jaarlijks wereldwijd chronische pijn2. In Europa geeft bijna 20% van de volwassen bevolking aan matige of ernstige chronische pijn te hebben3, wat neerkomt op 150 miljoen mensen.
De precieze symptomen verschillen van persoon tot persoon, maar chronische pijn wordt erkend als pijn die langer aanhoudt dan de normale genezingstijd. Gewoonlijk wordt pijn als chronisch beschouwd als het langer dan drie tot zes maanden aanhoudt of terugkeert4.
Als de pijn langer dan 12 weken aanhoudt, is er sprake van chronische pijn. De pijn kan het gevolg zijn van een eerder trauma of blessure, of kan worden veroorzaakt door schade aan het zenuwstelsel (zoals ischias). Bij oudere mensen kan het ontstaan door een degeneratieve aandoening zoals artrose. Chronische pijn kan een belemmering vormen voor het uitvoeren van dagelijkse activiteiten en kan gevolgen hebben voor de slaap en de mentale gezondheid. Mensen met chronische pijn merken dat ze vaak minder actief worden in een poging de pijn te verzachten. Hierdoor kunnen ze bijkomen en lusteloos worden. De gevolgen van langdurige pijn voor het dagelijkse leven kunnen bestaan uit:
Chronische pijn is een langdurige aandoening waarmee patiënten leren leven door middel van pijnbestrijdingstechnieken, onder toezicht van een arts. De pijn kan constant zijn of met intervallen tot uiting komen en op sommige dagen kan deze zo erg zijn dat je uitgeput bent. Maar het is de lange duur van chronische pijn die het moeilijk maakt om ermee om te gaan. Het komt vaak voor dat je, naast de fysieke symptomen, ook emotionele problemen ervaart.
Sommige specifieke aandoeningen – bijvoorbeeld rugpijn – kunnen beginnen als acute pijn na een verstuiking of verrekking, maar kunnen veel langer aanhouden dan verwacht. Het behandelingsplan hiervoor is een stapsgewijze aanpak, te beginnen met zelfmanagement, daarna fysiotherapie, een farmacologische behandeling of zelfs een operatie. Iedere patiënt met chronische pijn heeft een individuele aanpak nodig.
Chronische pijn wordt gedefinieerd als pijn die langer dan drie maanden aanhoudt of terugkomt. De precieze pijn ervaart iedereen anders. Chronische pijn kan in elk deel van het lichaam voorkomen. Het kan constant zijn of met intervallen tot uiting komen en weer verdwijnen zonder duidelijke reden; het kan fel of zwak aanvoelen. Als de pijn gedurende langere tijd aanhoudt, kan deze als chronische pijn worden geclassificeerd.
Chronische pijn komt veel voor en heeft veel verschillende oorzaken. Hoewel de pijn gelinkt kan worden aan andere medische aandoeningen, trauma’s of blessures, kan hij ook worden veroorzaakt door problemen met het zenuwstelsel, dat pijnsignalen naar de hersenen kan sturen ondanks dat er geen duidelijke weefselschade is.
Mogelijke oorzaken van chronische pijn zijn:
Chronische pijn zelf is niet erfelijk, maar er zijn aanwijzingen dat sommige aandoeningen die tot chronische pijn kunnen leiden, dat wel kunnen zijn.
Een team Britse wetenschappers voerde een onderzoek uit waarbij 8000 tweelingen betrokken waren5, waarin werd gekeken naar vier aandoeningen die als chronische pijn tot uiting kunnen komen: prikkelbare darmsyndroom, spier- en skeletpijn, bekkenpijn en droge ogen. Uit het onderzoek bleek dat als de ene helft van een eeneiige tweeling aan een van deze aandoeningen leed, de andere helft er waarschijnlijk ook aan leed. Aangezien identieke tweelingen vrijwel dezelfde genetische code delen, wijst dit op een erfelijk element voor deze aandoeningen.
In een studie uit 2019, gepubliceerd in het British Journal of Anaesthesia, bekeken wetenschappers onderzoeken naar het verband tussen talloze risicofactoren – waaronder biologische, psychologische en sociaal-economische – en de ontwikkeling, het aanhouden en de ernst van chronische pijn6. Ze ontdekten dat de belangrijkste klinische risicofactor (of het ‘verklikkerlicht’) voor de ontwikkeling van chronische pijn de aanwezigheid van acute pijn op een andere plaats in het lichaam was. Met andere woorden, mensen die op korte termijn ernstige pijn lijden (bijvoorbeeld als gevolg van een blessure) hebben meer kans dan mensen zonder pijn om chronische pijn te ontwikkelen.
Uit de studie bleek ook dat patiënten met een depressie of hart- en vaatziekten vaker chronische pijn hadden dan patiënten die niet aan deze ziekten lijden.
Hoewel leeftijd geen bepalende factor is om chronische pijn te hebben, wordt de kans groter dat je bij het ouder worden te maken krijgt met aandoeningen die tot chronische pijn kunnen leiden.
Chronische pijn vermindert de levensverwachting niet, en de meeste patiënten kunnen manieren vinden om hun pijn te beheersen en een volwaardig leven te leiden. Maar hoewel je niet kan overlijden aan chronische pijn, kan het een groot effect hebben op de levenskwaliteit en de mentale gezondheid; mensen met ernstige chronische pijn hebben twee keer zoveel kans op zelfmoordgedachten als anderen7.
Als je denkt dat je aan chronische pijn lijdt, is het belangrijk een arts te raadplegen, zodat hij of zij een diagnose kan stellen.
Aangezien pijnmeting subjectief en zeer persoonlijk is, moet de arts een systematisch en uitgebreid onderzoek uitvoeren om de pijn te karakteriseren – bijvoorbeeld bepalen of de pijn brandend, stekend of kloppend is – en de impact ervan op het leven van de persoon te verduidelijken. De arts zal rekening houden met andere medische en psychologische problemen. Er kan lichamelijk onderzoek nodig zijn als onderdeel van de beoordeling, en het is belangrijk om alle geteste pijnbehandelingen te bespreken en te evalueren. Dit helpt hen om de pijn en de mogelijke voordelen van een behandeling beter te begrijpen.
Aan de hand van een gedetailleerde pijnbeoordeling kan de arts vaststellen of de ervaren pijn overeenkomt met een bekend pijnsyndroom, of dat er sprake is van een structurele ziekte die de pijn kan helpen verklaren. Dit kan dan helpen om inzicht te krijgen in waarom de pijn aanhoudt en of de oorzaak fysiek of psychisch is. De diagnose kan ook de negatieve effecten van de pijn op het lichamelijk en sociaal functioneren belichten en eventuele andere problemen ontdekken die mogelijk tegelijkertijd behandeld moeten worden.
Hoewel er geen specifieke diagnostische test voor chronische pijn bestaat, zijn er hulpmiddelen die artsen kunnen gebruiken om de ernst van de pijn en de invloed ervan op het dagelijkse leven te kunnen vaststellen. Er kan een pijnbeoordelingskaart worden gebruikt om een duidelijk verloop van de pijn te verzamelen en tegelijkertijd de aard en de ernst ervan te evalueren. De kaart kan over een langere periode worden gebruikt om vast te stellen welke behandelingen werken. De drie soorten beoordelingskaarten die gewoonlijk worden gebruikt, beoordelen pijn op een numerieke schaal, een verbale schaal of een visuele schaal.
Naast pijnkaarten zijn er andere methoden die artsen kunnen gebruiken om de diagnose ‘chronische pijn’ te stellen. Deze hangen af van het soort pijn dat wordt ervaren, maar bijvoorbeeld in het geval van perifere neuropathie kan een zenuwfunctietest, elektromyografie (EMG) genaamd, worden gebruikt. Hierbij wordt een elektrode in een spier ingebracht om de elektrische activiteit te registreren en zenuwschade op te sporen. Tegelijkertijd kan de arts een zenuwgeleidingsonderzoek uitvoeren om de reacties van de zenuwen op elektrische stroom te registreren, door een platte elektrode op de huid aan te brengen die een lage elektrische stroom afgeeft.
Behandelplannen worden persoonlijk afgestemd en bestaan meestal uit een combinatie van medicatie, lichaamsbeweging en fysiotherapie. Geen enkele techniek biedt gegarandeerd volledige verlichting van de pijn, maar de meeste patiënten vinden een combinatie van behandelingsopties die hen helpt om te kunnen omgaan met hun aandoening. Patiënten wordt meestal aangeraden om indien mogelijk te blijven werken, ook al is soms een verminderde werkdruk nodig, omdat het een afleiding kan zijn voor de pijn. Door het dagelijkse leven zo normaal mogelijk weer op te pikken, kan de kans op een neerslachtig gevoel en een depressie worden verkleind. Elk behandelplan zal rekening houden met de voorkeuren en de situatie van de patiënt, met een zorgpakket dat de pijnsymptomen aanpakt en eventuele andere bijbehorende problemen, zoals een slecht humeur, angst of slaapstoornissen.
Pijnstillers zonder voorschrift, zoals niet-steroïde ontstekingsremmers, pijnstillers en eenvoudige opioïden, kunnen de pijn helpen verminderen, maar zijn geen oplossing op lange termijn. Aangezien de aandoening anders is voor elke patiënt, zal elk medicatieplan persoonlijk worden afgestemd en moet het onder toezicht staan van een arts. In sommige gevallen kunnen pijnstillers of steroïde injecties worden gegeven. Anti-convulsiva (anti-epileptica) kunnen worden gebruikt voor de behandeling van verschillende neuropathische pijnaandoeningen, terwijl kalmerings- of angstremmende middelen kunnen worden voorgeschreven voor de kortdurende behandeling van slaapproblemen als gevolg van chronische pijn. Er kunnen ook antidepressiva worden gegeven, aangezien sommige antidepressiva een specifieke indicatie hebben voor de behandeling van bepaalde vormen van chronische pijn, en sommige mensen met chronische pijn kunnen ook depressief zijn. De soorten antidepressiva die kunnen worden voorgeschreven zijn tricyclische antidepressiva en selectieve serotonine-heropnameremmers.
Waarschijnlijk zal een arts je doorverwijzen naar diensten die zelfhulptechnieken kunnen bieden om te leren hoe je kan omgaan met de chronische pijn. Fysiotherapie is een gebruikelijke behandeling voor chronische pijn en kan bestaan uit manipulatie, stretchoefeningen en pijnstillende oefeningen. De fysiotherapeut zal de pijn en de invloed ervan op het dagelijkse leven willen begrijpen om je te helpen weer te kunnen genieten van het leven. Er worden waarschijnlijk oefeningen gegeven die thuis kunnen worden gedaan om de symptomen te verlichten. Veel patiënten vinden dit soort pijnbestrijdingstechnieken een doeltreffende manier om er in het dagelijkse leven mee te kunnen omgaan.
Er worden veel technieken aanbevolen die mensen kunnen helpen om met chronische pijn te kunnen omgaan. Deze omvatten:
Hoewel er geen harde wetenschappelijk bewijzen zijn dat een bepaald dieet chronische pijn kan behandelen, wordt het eten van gevarieerde voedingsmiddelen, waaronder groenten en fruit, aanbevolen voor een gezonde levensstijl. Gezonde voeding verbetert de energie en brengt de hormonen in balans, wat kan helpen bij het bestrijden van de symptomen.
Er zijn echter wel aanwijzingen dat mensen met chronische pijn gebaat zijn bij een aanvulling met specifieke voedingsstoffen8.
Hoewel korte rustperiodes de pijn kunnen verlichten, kan te veel rust het risico op blessure vergroten wanneer je opnieuw probeert te bewegen. Lichaamsbeweging wordt aanbevolen als onderdeel van een dagelijkse routine voor mensen met chronische pijn, omdat het de spierspanning, kracht en soepelheid verbetert. Voor veel mensen kan dagelijkse lichaamsbeweging het aantal slechte pijndagen verminderen, of er minstens voor zorgen dat de pijn draaglijker wordt; dit komt doordat lichaamsbeweging de natuurlijke pijnstiller van het lichaam, endorfine, vrijmaakt. Nuttige lichte oefeningen zijn wandelen, zwemmen, fietsen (buiten of op een hometrainer) en yoga.
Chronische pijn is een ernstige aandoening die vaak een enorme impact heeft op het leven van de patiënt en de gezondheidszorg onder druk zet. Helaas is er geen bewezen preventieve maatregel voor de aandoening, maar chronische pijn die ontstaat als gevolg van een ernstige of plotselinge blessure kan soms worden voorkomen door een goede behandeling van de oorspronkelijke blessure.
Aangezien chronische pijn een aandoening is die wereldwijd zoveel patiënten treft, is het niet verwonderlijk dat er een schat aan wetenschappelijke onderzoeken over het onderwerp bestaat, gaande van de doeltreffendheid van behandelingsopties tot de verspreiding van de aandoening. Onderzoeksinstellingen over de hele wereld hebben complete afdelingen die zich bezighouden met pijnbestrijding.
De Europese Commissie financiert momenteel een internationaal onderzoeksproject in samenwerkingsverband, QSPainRelief genaamd, waarin tien partnerinstellingen uit vijf Europese landen en de VS samenwerken om nieuwe gepersonaliseerde behandelingen voor chronische pijnpatiënten te ontwikkelen en toe te passen. Het vijf jaar durende project is in januari 2020 van start gegaan en heeft tot doel computer- en wiskundige modellen te gebruiken om de ontdekking van geneesmiddelen te ondersteunen en onderzoek te sturen om verschillende combinaties van bestaande geneesmiddelen te identificeren die verlichting kunnen bieden voor deze patiënten.
Chronische pijn
CZS
Neuraxpharm
Contacteer ons
Word lid van onze mailinglijst
Ontvang de laatste updates van de Neuraxpharm blog.
Om toegang te krijgen tot deze informatie moet u inloggen met uw gebruikersnaam.
Geen account? Registreren
