Τι είναι η αφαιρετική επιληψία της παιδικής ηλικίας;
Σε αυτού του είδους τις επιληπτικές κρίσεις, το παιδί χάνει για λίγο τη συνείδησή του, κοιτάζει με απλανές βλέμμα και δεν ανταποκρίνεται σε όσα συμβαίνουν γύρω του. Η συχνότητα και η διάρκειά τους είναι απρόβλεπτες, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ανησυχία στους γονείς και τα μέλη της οικογένειας.
Το σύνδρομο ξεκινά σε ηλικία μεταξύ τεσσάρων και δέκα ετών, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών ξεπερνάει τελείως αυτές τις κρίσεις μέχρι την ηλικία των 12 ετών.
Οι κρίσεις μπορεί να διαρκέσουν από λίγα έως 20 δευτερόλεπτα και να παρουσιάζουν ελαφριά τινάγματα των βλεφάρων, της άκρης του στόματος ή άλλων μυών. Συνοδεύονται συχνά από ακούσιες κινήσεις του ατόμου, όπως το να γλείφει τα χείλια του, να ξεροκαταπίνει ή να μπερδεύεται με τα ρούχα του, καθώς και από ωχρότητα και διαστολή των κόρων. 1
Ένας μικρός αριθμός παιδιών ηλικίας κάτω των 16 ετών με επιληψία θα βιώσουν αυτές τις κρίσεις. Πολλές περνούν απαρατήρητες επειδή είναι φευγαλέες, διαρκούν μόνο λίγα δευτερόλεπτα και το παιδί δεν γνωρίζει ότι συμβαίνουν. Η αφαιρετική επιληψία της παιδικής ηλικίας (ΑΕΠΗ) επηρεάζει περίπου το 8% των παιδιών με επιληψία. 2
Αυτές οι κρίσεις μπορεί να εμφανίζονται από 5 έως 100 φορές την ημέρα και, παρότι γενικά η επίδρασή τους δεν διαρκεί πολύ, στην περίπτωση μιας μειοψηφίας παιδιών, μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την προσοχή και τα επίπεδα μάθησης. Για αυτό συνιστάται η άμεση διάγνωση και θεραπεία της πάθησης.
Για τη διάγνωση της ΑΕΠΗ, αξιοποιείται συχνά η μαγνητική τομογραφία και το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, σε συνδυασμό με το κλινικό ιστορικό. Όμως, οι γιατροί μπορούν επίσης να πάρουν δείγματα αίματος και να προκαλέσουν υπεραερισμό, ώστε να επιφέρουν μια αφαιρετική κρίση.
Η αιτία της ΑΕΠΗ δεν είναι γνωστή, αλλά θεωρείται ότι οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα γονίδια, καθώς ένα στα τρία παιδιά που την εκδηλώνει έχει οικογενειακό ιστορικό παρόμοιων επιληπτικών κρίσεων. 2 Το γενετικό υπόβαθρο και η απρόβλεπτη ηλεκτρική δραστηριότητα που προκαλεί στον εγκέφαλο αποτελούν έναν πολύπλοκο μηχανισμό που δεν κατανοούμε πλήρως.
Η ΑΕΠΗ μπορεί να ελεγχθεί επαρκώς με φαρμακευτική αγωγή. Περίπου το 10–15% των παιδιών που πάσχουν από ΑΕΠΗ θα παρουσιάσει άλλων ειδών κρίσεις, αλλά πάνω από το 60% αυτών θα ξεπεράσει τελείως την πάθηση μέχρι να φτάσει στην εφηβεία. 2
Συμβουλές για γονείς και οικογένεια
Το παιδί ίσως να μην ονειροπολεί απλώς
Η ΑΕΠΗ μπορεί να εκδηλώνεται με τη μορφή μιας προσωρινής απόσπασης της προσοχής ή ονειροπόλησης. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας, εάν πιστεύετε ότι το παιδί σας πάσχει από ΑΕΠΗ.
Να διατηρείτε την ηρεμία σας
Να μην φωνάζετε στο παιδί, γιατί δεν μπορεί να σας ακούσει. Αγγίξτε το απαλά στο χέρι, μα να θυμάστε ότι μπορεί να μην ανταποκριθεί για έως και 20 δευτερόλεπτα. Δεν χρειάζεται άλλου είδους παρέμβαση.
Να παρατηρείτε
Να παρατηρείτε όσα συμβαίνουν στο παιδί σας, όπως το πετάρισμα των βλεφάρων, το πλατάγισμα των χειλιών και το σκύψιμο του κεφαλιού ή του σώματος προς τα εμπρός. Με αυτές τις πληροφορίες, ο γιατρός θα μπορεί να κάνει πιο εύκολα τη διάγνωση.
Να έχετε θετική στάση
Χάρη σε ορισμένα φάρμακα που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στον έλεγχο των επιληπτικών κρίσεων, η πάθηση μπορεί να αντιμετωπιστεί. Τουλάχιστον δύο στα τρία παιδιά που πάσχουν από ΑΕΠΗ ανταποκρίνονται στα φάρμακα και οι επιληπτικές τους κρίσεις εξαφανίζονται όταν φτάνουν στην εφηβεία.
Να δίνετε στο παιδί σας επεξηγήσεις και ευκαιρίες για συμμετοχή
Να μιλάτε στο παιδί σας για την επιληψία, να το ενθαρρύνετε να κάνει ερωτήσεις και να του δίνετε ειλικρινείς και σαφείς απαντήσεις. Με το να συζητάτε ανοιχτά για το ζήτημα, το σχετικό στρες, ο φόβος και η ανησυχία μπορεί να μειωθούν κατά πολύ.
Δώστε στο παιδί τις γνώσεις που χρειάζεται για να μπορεί να εξηγεί τις αφαιρετικές του κρίσεις σε φίλους και άλλα άτομα στο σχολείο. Έτσι, θα μπορεί να αντιμετωπίσει τις όποιες παρεξηγήσεις μπορεί να συμβούν με τους συνομήλικούς του.
Παραπομπές:
- Panayiotopoulos CP. Typical absence seizures and their treatment. Arch Dis Child. 1999;81(4):351-355. doi:10.1136/adc.81.4.351
- Epilepsy Foundation. Childhood Absence Epilepsy. Accessed January 2021. https://www.epilepsy.com/learn/types-epilepsy-syndromes/childhood-absence-epilepsy
