Zaburzenie afektywne dwubiegunowe to trwająca całe życie choroba psychiczna, związana ze skrajnymi zmianami poziomu nastroju, energii i aktywności.
Neuraxpharm oferuje leki stosowane w leczeniu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego. Lekarz, po określeniu indywidualnych potrzeb pacjenta, może przepisać produkt, który będzie najlepiej dostosowany do jego stanu.
Dowiedz się o różnych typach zaburzenia afektywnego dwubiegunowego, sposobach leczenia oraz bieżących badaniach nad tym schorzeniem.
Zaburzenie afektywne dwubiegunowe to choroba psychiczna związana z zaburzeniami nastroju, dawniej nazywana depresją maniakalną. Charakterystyczne dla tej choroby są skrajne zmiany nastroju, od epizodów „manii” po depresję, które wpływają na zdolność koncentracji i wykonywania codziennych czynności. Choroba ta towarzyszy pacjentom przez całe życie, jednak dzięki odpowiedniemu leczeniu i interwencji, osoby cierpiące na zaburzenie afektywne dwubiegunowe mogą prowadzić produktywne, zdrowe życie.
Istnieją trzy rodzaje zaburzenia afektywnego dwubiegunowego i wszystkie wiążą się z określonymi, skrajnymi zmianami nastroju o różnym stopniu nasilenia.
Schorzenie to charakteryzuje się epizodami manii, którym towarzyszy nadmierne pobudzenie, drażliwość lub nadmiar energii, oraz epizodami depresji, którym towarzyszy smutek, obojętność lub poczucie beznadziejności. Okresy manii o mniejszym nasileniu objawów nazywane są epizodami hipomanii. W tych okresach osoba zwykle czuje się dobrze, jednak przyjaciele lub członkowie rodziny zauważają zmiany nastroju lub poziomu aktywności.
W tym samym czasie osoby mogą doświadczać zarówno epizodów manii jak i depresji (np. czuć mnóstwo energii, ale jednocześnie odczuwać smutek i obojętność). Jest to tzw. epizod mieszany.
Czasami występują określone objawy zaburzenia afektywnego dwubiegunowego, jednak nie pasują one do żadnego z trzech powyższych typów; mówi się wówczas, że osoby te mają inne określone i nieokreślone zaburzenia z nim związane lub pokrewne.
Około 2,4% populacji na całym świecie – około 46 milionów osób – cierpi na tę chorobę. Spośród nich 52% stanowią kobiety, a 48% mężczyźni. Częstość występowania zaburzenia afektywnego dwubiegunowego różni się na całym świecie i wynosi od 0,3% do 1,2% w zależności od kraju.
Badania wykazały, że w Europie u około 1% populacji (jedna na 100 osób) istnieje prawdopodobieństwo rozpoznania zaburzenia afektywnego dwubiegunowego w ciągu całego życia. Zaburzenie to może wystąpić u osób w każdym wieku i dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiety z różnych środowisk,.
Objawy zaburzenia afektywnego dwubiegunowego mogą się różnić u poszczególnych osób, ale zazwyczaj są to epizody manii i epizody depresji.
Zaburzenie afektywne dwubiegunowe charakteryzuje się okresami skrajnych i gwałtownych zmian nastroju, które nie są typowe i często nie są rozpoznawane przez osobę ich doświadczającą. Mogą one wpływać na sen, poziom energii i aktywność oraz utrzymywać się przez kilka dni lub tygodni, utrudniając normalne funkcjonowanie.
Epizody manii mogą obejmować:
Epizody depresji mogą obejmować:
Najnowsze badania pokazują, że określenie stadiów zaburzenia afektywnego dwubiegunowego nie jest prostym zadaniem. Najczęściej opierają się one na występowaniu i nawrotach epizodów zaburzeń nastroju, które wskazują na zaostrzenie objawów.
Nawroty objawów mogą jednak nie odzwierciedlać postępu samej choroby, ale być następstwem nieskutecznego leczenia.
Zaburzenie afektywne dwubiegunowe może wystąpić w każdym wieku, chociaż zazwyczaj pierwsze objawy choroby pojawiają się u starszych nastolatków oraz u osób po dwudziestym roku życia. Objawy mogą się różnić u poszczególnych osób, ale ważne jest, aby rozpoznać skrajne wahania nastroju. Jeśli u danej osoby występują co najmniej trzy objawy manii i epizody depresji, które uniemożliwiają jej wykonywanie codziennych czynności, ważne jest, aby zasięgnąć porady lekarza. Odpowiednie leczenie objawów na wczesnym etapie może zapobiec nasileniu się epizodów.
Zaburzenie afektywne dwubiegunowe może się różnić u poszczególnych osób, a przyczyny choroby są zróżnicowane. Długoterminowa perspektywa dla osób dotkniętych tym schorzeniem różni się w zależności od przypadku.
Uważa się, że nie ma jednej przyczyny występowania tej choroby. Jest prawdopodobne, że istnieje wiele czynników ryzyka, które wzajemnie na siebie oddziałują i powodują nieprawidłowe funkcjonowanie obwodów mózgowych, co z kolei wywołuje objawy. Należą do nich:
Badania wykazały, że zaburzenie afektywne dwubiegunowe jest schorzeniem, które może być dziedzicznie uwarunkowane. Osoby, których krewni pierwszego stopnia (rodzice lub rodzeństwo) cierpią na tę chorobę, mogą być bardziej narażone na ryzyko jej rozwoju, chociaż u większości osób z rodzinną historią zaburzenia afektywnego dwubiegunowego schorzenie to nie wystąpi.
Mężczyźni, kobiety i dzieci ze wszystkich środowisk mogą zachorować na zaburzenie afektywne dwubiegunowe w dowolnym momencie swojego życia, chociaż rzadko rozwija się ono po 40 roku życia.
Zaburzenie afektywne dwubiegunowe jest chorobą trwającą całe życie; jej objawy mogą pojawiać się i znikać, jednak wymaga ciągłego leczenia i nie ustępuje samoistnie.
W badaniu dotyczącym zaburzeń psychicznych stwierdzono, że osoby z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym, nie uwzględniając innych schorzeń, mają zwiększone ryzyko zgonu w porównaniu z populacją ogólną.
Odpowiednie, długoterminowe i ciągłe leczenie może jednak pomóc w kontrolowaniu objawów, umożliwiając osobom z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym wieść długie i zdrowe życie.
Im wcześniej zaburzenie afektywne dwubiegunowe zostanie rozpoznane i opracowany zostanie plan leczenia, tym mniejsze jest prawdopodobieństwo, że choroba ulegnie nasileniu.
Obecnie zaburzenie afektywne dwubiegunowe rozpoznaje się na podstawie objawów i historii choroby pacjenta, a nie na podstawie badań obrazowych mózgu czy innych testów diagnostycznych. Osoby z rozpoznaniem zaburzenia afektywnego dwubiegunowego częściej szukają pomocy w przypadku epizodów depresji niż manii lub hipomanii, ale ważne jest, aby zasięgnąć porady lekarza w momencie zauważenia utrzymujących się, nawracających objawów któregokolwiek z tych stanów. Lekarz może przeprowadzić badanie fizykalne i zlecić wykonanie testów medycznych, aby wykluczyć inne schorzenia.
Jeśli to konieczne, specjalista ds. zdrowia psychicznego przeprowadzi ocenę zdrowia psychicznego, która uwzględni objawy, historię życiową, doświadczenia, a często także historię rodziny. Niekiedy leki i inne choroby, takie jak te leczenie kortykosteroidami lub problemy z tarczycą, mogą powodować objawy podobne do tych występujących w zaburzeniu afektywnym dwubiegunowym, zatem lekarze podczas ustalania rozpoznania mogą również ocenić inne niepowiązane choroby lub przyjmowane leki.
Nie ma określonych badań w celu ustalenia rozpoznania zaburzenia afektywnego dwubiegunowego. Specjaliści ds. zdrowia psychicznego zadadzą pacjentowi natomiast serię pytań dotyczących objawów, uczuć i emocji. Aby uzupełnić ocenę kliniczną, stosują kwestionariusze, takie jak Kwestionariusz Zaburzeń Nastroju (MDQ, Mood Disorder Questionnaire). Pozwala to określić, czy u pacjenta można stwierdzić to zaburzenie, używają Skali Globalnej Oceny – wersja dot. Zaburzenia Afektywnego Dwubiegunowego (CGI-BP, Clinical Global Impressions-Bipolar Version), która może być stosowana do oceny nasilenia choroby; Skalę Oceny Manii Younga (YMRS, Young Mania Rating Scale), aby ustalić stopień nasilenia epizodów manii i Skalę Oceny Depresji Hamiltona (HDRS, Hamilton Depression Rating Scale) do oceny nasilenia i zmian podczas epizodów depresji.
Zaburzenie afektywne dwubiegunowe jest schorzeniem utrzymującym się przez całe życie, która może pojawiać się i ustępować. Długotrwałe, nieprzerwane leczenie może pomóc w opóźnieniu, zapobieganiu lub opanowaniu nasilenia ciężkich epizodów manii lub ciężkich epizodów depresji oraz wszelkich utrzymujących się objawów, które mogą wystąpić między tymi okresami. Ważne jest również, aby osoby doświadczające hipomanii poddały się leczeniu w celu ograniczenia rozwoju ciężkich epizodów manii lub depresji.
Skuteczny plan leczenia często obejmuje połączenie leków i terapii. Badania pokazują, że przy wyborze leczenia w ostrych fazach zaburzenia afektywnego dwubiegunowego należy rozważyć odpowiednie leczenie okresów między epizodami (zwanych fazą podtrzymującą), aby zapewnić pełne leczenie choroby.
Leki stosowane w leczeniu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego obejmują stabilizatory nastroju, leki przeciwpsychotyczne drugiej generacji i leki ukierunkowane na problemy ze snem lub stany lękowe. Lekarze mogą również przepisać leki przeciwdepresyjne na epizody depresji w połączeniu ze stabilizatorem nastroju, aby zapobiec epizodom manii. Leki przeciwlękowe można stosować w celu ograniczenia wpływu lęku i pobudzenia związanych z epizodem manii.
U niektórych osób konieczne może być wypróbowanie różnych leków, zanim otrzymają te, które są dla nich najbardziej odpowiednie. Po wyborze właściwych preparatów leczenie może być bardzo efektywne, a wiele osób prowadzi w pełni funkcjonalne i udane życie.
Psychoterapia (terapia przez rozmowę) może zapewnić edukację i wsparcie, aby pomóc osobie z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym zaakceptować własną sytuację. Może pomóc choremu określić i zmienić niepokojące emocji, myśli i zachowania..
W leczeniu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego można stosować różne formy psychoterapii, w tym terapię poznawczo-behawioralną, terapię skoncentrowaną na rodzinie, terapię interpersonalną i rytmów społecznych, terapię poznawczą opartą na uważności oraz dialektyczną terapię behawioralną.
Rodzaj, częstotliwość i regularność tych terapii zależą od indywidualnych potrzeb. Istnieje również kilka rodzajów zabiegów interwencyjnych, które mogą okazać się pomocne w radzeniu sobie z objawami zaburzenia afektywnego dwubiegunowego. Należą do nich:
Badania w tym zakresie są ograniczone, ale niektóre z nich sugerują, że może istnieć związek między dietą i zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym.
Nie ma określonego sposobu odżywiania dla osób z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym, jednak stosowanie zrównoważonej diety, ubogiej w tłuszcze nasycone i węglowodany proste oraz zawierającej wiele pokarmów bogatych w składniki odżywcze, może być korzystne dla utrzymania zdrowego stylu życia.
Ponadto picie tylko umiarkowanych ilości napojów zawierających kofeinę (bez odstawiania ich z dnia na dzień) może zapobiegać nadmiernemu pobudzeniu.
Badania wykazały, że ćwiczenia fizyczne mogą być korzystne w radzeniu sobie z epizodami depresji, występującymi w zaburzeniu afektywnym dwubiegunowym. Regularne ćwiczenia aerobowe, takie jak jogging czy pływanie mogą mieć pozytywny wpływ na nastrój, pomagają zwalczać stres, łagodzą stany lękowe i poprawiają sen, natomiast ćwiczenia anaerobowe, takie jak joga czy pilates, mogą działać uspokajająco.
Osoby z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym często prowadzą siedzący tryb życia, co może przyczyniać się do rozwoju innych chorób, takich jak cukrzyca typu 2 i choroby serca. Ćwiczenia aerobowe są również zdrowe dla serca i mózgu, a więc mogą pomóc w zapobieganiu dalszym chorobom.
Pomimo korzyści płynących z ćwiczeń, mogą one nasilać objawy manii u niektórych osób. Ważne jest więc, aby współpracować z lekarzem w celu znalezienia odpowiedniego planu ćwiczeń.
Na zaburzenie afektywne dwubiegunowe można zachorować pomimo działań profilaktycznych, jednak wczesne rozpoznanie i leczenie objawów może zapobiec postępowi choroby.
Osoby z rozpoznaną chorobą mogą unikać sytuacji przekształcania się lekkich objawów w ostre epizody przez:
Dostępnych jest wiele dużych badań oceniających przyczyny, czynniki ryzyka i leczenie zaburzenia afektywnego dwubiegunowego.
Naukowcy w szczególności skupiają się na określeniu genów, które mogą być zaangażowane w rozwój choroby. Chociaż wiadomo, że zaburzenie afektywne dwubiegunowe występuje częściej u osób posiadających krewnego pierwszego stopnia z takim problemem, to jednak naukowcy cały czas usiłują ustalić, jakie geny są dla tego procesu istotne i jak wzajemnie na siebie oddziałują. Niedawno światowy zespół badaczy zidentyfikował 30 obszarów ludzkiego genomu, w przypadku których zmiany w kodzie genetycznym mogą zwiększać ryzyko rozwoju zaburzenia afektywnego dwubiegunowego.
Naukowcy uważnie przyglądają się również składowi mikrobioty jelitowej („dobrym” i „złym” bakteriom i innym mikroorganizmom, które żyją w jelitach) i usiłują ustalić jej związek z funkcjonowaniem mózgu u osób z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym. Badania wykazały, że u chorych skład mikrobioty jelitowej może być zmieniony.
Istnieje nadzieja, że kontynuacja badań w tych obszarach doprowadzi do opracowania nowych, bardziej skutecznych i lepiej ukierunkowanych terapii.
Trwają również badania nad opracowaniem najlepszych metod leczenia osób z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym. Obejmują one badania mające na celu ocenę skuteczności terapii farmakologicznych i niefarmakologicznych w leczeniu ciężkich objawów manii i depresji oraz zapobieganiu nawrotom u osób dorosłych, dotkniętych tym schorzeniem. Prowadzone są również badania mające na celu określenie, czy intensywna interwencja psychoterapeutyczna, w bardzo wczesnym stadium zaburzenia afektywnego dwubiegunowego, może zapobiec lub ograniczyć rozwój pełnych objawów.
Padaczka
Stwardnienie rozsiane
Stwardnienie rozsiane
Zapisz się na naszą listę mailingową
Otrzymuj najnowsze aktualizacje z bloga Neuraxpharm.
Aby uzyskać dostęp do informacji, zaloguj się, używając swoich danych
Nie masz konta? Zarejestruj się
