Choroba Alzheimera (lub „Alzheimer”) jest schorzeniem, które wpływa na mózg. Dowiedz się więcej o objawach podmiotowych, przyczynach choroby, diagnostyce i dostępnych metodach leczenia.
Neuraxpharm oferuje alternatywne leki na chorobę Alzheimera. Dzięki temu lekarz, po określeniu specyficznych potrzeb, może przepisać produkt najlepiej dostosowany do twoich wymagań i stanu.
Choroba Alzheimera jest postępującym schorzeniem związanym z pogorszeniem funkcji poznawczych mózgu. Choroba ta różnie wpływa na poszczególne osoby, a jej objawy mogą obejmować zaburzenia pamięci i trudności w myśleniu, rozwiązywaniu problemów oraz zaburzenia językowe. Choroba Alzheimera jest najczęstszą przyczyną otępienia.
Istnieją dwa główne rodzaje choroby Alzheimera:
Na chorobę Alzheimera lub pokrewną postać otępienia cierpi na całym świecie prawie 50 milionów osób. Co roku odnotowuje się prawie 10 milionów nowych zachorowań.
Choroba Alzheimera jest przyczyną 60-70% przypadków otępienia, a według Światowej Organizacji Zdrowia przewiduje się, że w 2030 r. całkowita liczba osób z otępieniem na świecie osiągnie 82 mln, natomiast w 2050 r. – 152 mln.
Objawy choroby Alzheimera nasilają się powoli w ciągu kolejnych lat. Tempo progresji objawów u poszczególnych osób może być różne.
W badaniach naukowych wskazuje się, że zmiany w mózgu mogą zachodzić na 10 lub więcej lat przed pojawieniem się objawów choroby Alzheimera.
Na początku objawy są na ogół łagodne, lecz stopniowo nasilają się wraz z upływem czasu. Czasami myli się je z innymi chorobami lub początkowo traktuje jak oznaki starzenia.
Objawy choroby Alzheimera mogą obejmować:
Chorobę Alzheimera możemy podzielić na cztery główne okresy: prodromalny, wczesny, środkowy i późny.
Stadium prodromalne choroby Alzheimera jest jej wczesną postacią. Na tym etapie u chorych występują pewne łagodne zaburzenia poznawcze, takie jak pogorszenie pamięci. Chorzy mogą mieć trudności z zapamiętywaniem nazwisk lub podążaniem za tokiem rozmowy, ale nadal są w stanie wykonywać codzienne czynności.
We wczesnych stadiach choroby Alzheimera chorzy mogą prowadzić całkowicie samodzielne życie. Mogą nadal wykonywać codzienne czynności, jak prowadzenie samochodu, praca zawodowa lub udział w aktywnościach społecznych.
Głównym objawem we wczesnym stadium choroby Alzheimera jest zapominanie. Może to obejmować zapominanie ostatnich rozmów lub wydarzeń, problemy z doborem właściwego słowa, zapominanie nazwisk osób i miejsc, zadawanie tych samych pytań lub gubienie rzeczy.
U pacjentów mogą również występować pewne zmiany zachowania i osobowości, takie jak wahania nastroju, narastające pobudzenie lub lęk, uczucie splątania, trudności w podejmowaniu decyzji lub słaba ocena sytuacji.
We wczesnym stadium choroby objawy te mogą nie być wyraźnie widoczne, ale są zauważalne dla rodziny i przyjaciół.
Środkowe stadium choroby Alzheimera jest zazwyczaj jej najdłuższym etapem. W miarę postępu choroby pogłębiają się problemy z pamięcią.
Osoby z chorobą Alzheimera w środkowym stadium mogą zgłaszać coraz większe trudności z przypomnieniem sobie prostych rzeczy, takich jak nazwiska znajomych osób i mogą mieć trudności w rozpoznawaniu swoich bliskich. Na tym etapie chorzy mogą wymagać intensywniejszej opieki.
Inne objawy podmiotowe potencjalnie pojawiające się w środkowym stadium choroby obejmują:
W środkowym stadium choroby Alzheimera chorzy nadal mogą uczestniczyć w codziennych aktywnościach, ale coraz częściej potrzebują dodatkowej pomocy i wsparcia.
W późnych stadiach choroby Alzheimera objawy nasilają się coraz bardziej. Może to być niepokojące zarówno dla chorego, jak i jego rodziny oraz przyjaciół.
W późnych stadiach chory może utracić zdolność rozumienia tego, co dzieje się wokół niego. Wszystkie omamy i urojenia mogą się nasilać, a chory może odczuwać złość i zachowywać się agresywnie.
Inne objawy, które mogą wystąpić w późnym stadium choroby, obejmują:
W późnych stadiach choroby Alzheimera pacjent może wymagać całodobowej opieki i pomocy w myciu, ubieraniu się, korzystaniu z toalety, jedzeniu, piciu i poruszaniu się.
Jedną z najwcześniejszych oznak choroby Alzheimera jest zapominanie. Chorzy mogą być bardziej zapominalscy niż zazwyczaj. Na przykład: zapominanie o ważnych datach, wydarzeniach lub ostatnich rozmowach. Osoby z wczesnymi objawami choroby Alzheimera mogą pytać o te same informacje po kilka razy i polegać na rozwiązaniach wspomagających pamięć, takich jak karteczki samoprzylepne i przypomnienia w telefonach komórkowych.
Chociaż nadal nie wiadomo, co wywołuje chorobę Alzheimera, istnieje kilka czynników, o których wiadomo, że zwiększają ryzyko wystąpienia tego schorzenia.
Uważa się, że choroba Alzheimera jest wywoływana gromadzeniem się różnych białek w mózgu, które tworzą nieprawidłowe struktury zwane blaszkami i splątkami [neurofibrylarnymi]. Naukowcy nie wiedzą dokładnie, co zapoczątkowuje proces chorobowy, ale wiadomo, że zmiany patologiczne pojawiają się na wiele lat przed wystąpieniem objawów.
W miarę postępu choroby dochodzi do utraty komórek nerwowych w mózgu (neuronów). Wraz z uszkodzeniem neuronów zmniejsza się ilość przekaźników chemicznych (neuroprzekaźników) odpowiedzialnych za komunikację między komórkami mózgu. Postępujące zmiany w mózgu wpływają na zdolność chorego do zapamiętywania, myślenia, komunikowania się i rozwiązywania problemów.
Wiele osób obawia się choroby Alzheimera, szczególnie jeśli występowała ona już u kogoś z ich rodziny. Jednak stwierdzenie choroby Alzheimera u krewnego niekoniecznie musi oznaczać zwiększone ryzyko zachorowania u innych członków danej rodziny.
Chociaż czynniki genetyczne mogą przyczyniać się do wzrostu ryzyka rozwoju choroby Alzheimera, uważa się, że rzeczywiste zwiększenie ryzyka zachorowania jest niewielkie. Naukowcy odkryli różne wersje ponad 20 genów związanych ze zwiększonym ryzykiem rozwoju choroby Alzheimera. W badaniach wykazano jednak, że posiadanie którejś z tych wersji może mieć jedynie niewielki wpływ na prawdopodobieństwo rozwoju choroby.
Choć wciąż nie do końca wiadomo, co jest przyczyną gromadzenia się w mózgu [nieprawidłowych] białek odpowiedzialnych za rozwój choroby Alzheimera, istnieje kilka czynników zwiększających ryzyko pojawienia się tego schorzenia. Do czynników ryzyka należą:
Najnowsze badania wskazują, że również inne czynniki mogą być związane z ryzykiem rozwoju choroby Alzheimera. Należą do nich: depresja, izolacja społeczna oraz niedosłuch.
Oczekiwana długość życia różni się znacznie w zależności od tego, ile lat miał chory w momencie zachorowania. Osoba z chorobą Alzheimera żyje przeciętnie 3–11 lat od momentu postawienia rozpoznania, ale niektórzy chorzy mogą żyć 20 lat lub dłużej. Długość życia osoby z chorobą Alzheimera zależy od tego, czy została ona rozpoznana we wczesnym stadium rozwoju, czy też później. Choroba zwykle rozwija się powoli, a jej objawy nasilają się stopniowo przez kilka lat. Tempo postępu zmian chorobowych różni się znacznie w zależności od osoby.
Jeśli chory ma obawy dotyczące zapominania lub problemy z planowaniem albo organizacją, należy umówić się na wizytę u lekarza. Postawienie dokładnego i szybkiego rozpoznania jest najlepszym sposobem na pogodzenie się z chorobą Alzheimera i na opracowanie planu postępowania. Dzięki temu chory może we właściwym czasie uzyskać dostęp do odpowiedniego leczenia i wsparcia, które mogą mu pomóc.
Nie ma jednego, określonego badania pozwalającego rozpoznać chorobę Alzheimera. Chorobę rozpoznaje się na podstawie wyników różnych ocen i testów dotyczących zdrowia fizycznego i psychicznego.
W większości przypadków pierwszą osobą, do której należy się zwrócić o pomoc, jest lekarz rodzinny (pierwszego kontaktu). Wysłucha on obaw pacjenta lub jego rodziny i przeprowadzi kilka prostych badań oceniających stan zdrowia oraz pewne testy sprawdzające procesy myślenia i pamięci, określając w ten sposób, jak pracują różne części mózgu.
Powszechnie stosowanym testem przez lekarzy w wielu krajach jest Skala Oceny Funkcji Poznawczych dla Lekarza Rodzinnego (GPCOG, General Practitioner Assessment of Cognition). Chociaż nie można w ten sposób postawić ostatecznego rozpoznania choroby, pozwala to określić problemy z pamięcią, które wymagają dalszych badań.
W celu wykluczenia innych możliwych przyczyn objawów pacjenta lekarz może również zlecić badania krwi, a w razie potrzeby wystawić skierowanie do specjalisty.
Należy pamiętać, że wszystkie proste testy wykonywane przez lekarza rodzinnego mają jedynie wstępny charakter. Jeśli podejrzewa on chorobę Alzheimera, skieruje chorego lub członka jego rodziny do specjalisty w szpitalu lub poradni leczenia zaburzeń pamięci.
Obecnie nie ma pojedynczego, wiarygodnego badania, które pozwoliłby w rzetelny sposób rozpoznać chorobę Alzheimera. Jeśli jednak chorego skieruje się do doświadczonego specjalisty w zakresie chorób mózgu i zdrowia psychicznego w szpitalu lub poradni leczenia zaburzeń pamięci, to w celu uzyskania wiarygodnego rozpoznania przeprowadzi on pełną ocenę neuropsychologiczną przy użyciu różnych kwestionariuszy oraz narzędzi diagnostycznych.
W badaniach specjalistycznych ocenie podlegają zdolności umysłowe i poznawcze chorego, takie jak pamięć, koncentracja, rozpiętość uwagi, rozwiązywanie problemów i umiejętności językowe.
Oprócz przeprowadzenia serii ocen klinicznych specjalista może również zlecić badanie obrazowe mózgu: tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny. W tych badaniach uzyskuje się szczegółowe obrazy wnętrza mózgu. Pomogą one specjaliście ocenić, czy doszło do uszkodzenia mózgu, a jeśli tak, to w którym miejscu. Jest to ważne, ponieważ dokładne rozpoznanie pozwoli określić najlepszy sposób leczenia i wymaganą pomoc. Dzięki temu można również w pewnym stopniu przewidzieć problemy, które mogą rozwinąć się w przyszłości.
Obecnie nie ma leku umożliwiającego wyleczenie choroby Alzheimera. Leki mogą pomóc w tymczasowym ograniczeniu objawów, ale nie są w stanie całkowicie ich wyeliminować, ani też zapobiec wystąpieniu choroby.
Istnieje kilka leków, które można przepisać, aby złagodzić niektóre objawy choroby.
Leki nie są jedyną opcją leczenia dostępną dla osób z chorobą Alzheimera. W opiece nad chorymi na otępienie ważną rolę odgrywa także psychoterapia.
Pomoc w chorobie Alzheimera obejmuje różne formy terapii i aktywności, takie jak trening pamięci, stymulacja umysłowa i społeczna, ćwiczenia na orientację oraz zestawy ćwiczeń fizycznych. Inne, niefarmakologiczne formy pomocy mogą obejmować: terapię przez sztukę (arteterapię), muzykoterapię i kontakt ze zwierzętami.
Nie ma wielu badań nad skutecznością interwencji niefarmakologicznych, ale eksperci uważają, że mogą one poprawiać sprawność poznawczą, opóźniać utratę zdolności umysłowych. Poza tym pomagają chorym jak najdłużej zachować niezależność, a także poprawiają ich samopoczucie i jakość życia.
Najbardziej odpowiednie interwencje (formy pomocy) będą zależeć od kilku czynników, takich jak:
Zdrowa i zrównoważona dieta jest niezbędna dla każdego człowieka, jednak u osób z chorobą Alzheimera niewłaściwe odżywianie może nasilać zaburzenia zachowania i powodować utratę masy ciała.
Osoby z chorobą Alzheimera nie muszą stosować specjalnej diety, jednak powinny przestrzegać poniższych zaleceń dotyczących zdrowego odżywiania:
Regularne ćwiczenia fizyczne są bardzo korzystne dla osób z chorobą Alzheimera, ponieważ poprawiają poziom ogólnej sprawności fizycznej, podnoszą nastrój, ograniczają lęk, obniżają ciśnienie krwi, stężenie cukru we krwi i pozwalają utrzymać prawidłową wagę.
Ćwiczenia powinny być bezpieczne i odpowiednio dostosowane do możliwości danej osoby. Lekkim ćwiczeniem może być krótki codzienny spacer, praca w ogrodzie, joga lub tai chi, a nawet taniec.
Potrzebne są dalsze badania, które pozwolą ocenić, w jakim stopniu aktywność fizyczna wpływa na poprawę pamięci lub spowolnienie postępu choroby.
Dokładna przyczyna choroby Alzheimera nadal nie jest znana, dlatego nie opracowano rozstrzygających metod jej zapobiegania. Wiadomo jednak, że prowadzenie zdrowego trybu życia może zmniejszać ryzyko rozwoju choroby.
Stwierdzono, że choroby układu krążenia są związane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia choroby Alzheimera, dlatego podjęcie kroków w celu poprawy zdrowia serca i naczyń krwionośnych może być korzystne. Należą do nich:
Istnieją również pewne dowody naukowe na to, że odsetek występowania otępienia jest mniejszy u osób, które starają się być aktywne umysłowo i społecznie. To możliwe dzięki pracy społecznej, uczestnictwie w zajęciach grupowych, czytaniu, spotkaniom towarzyskim z przyjaciółmi i rozwijaniu nowych zainteresowań.
Nadal pozostaje wiele do wyjaśnienia w kwestii czynników ryzyka, diagnostyki i skutecznego leczenia choroby Alzheimera. Badania pomagają naukowcom, lekarzom i środowisku związanemu z ochroną zdrowia na świecie nakreślić bardziej szczegółowy obraz tego, co dzieje się w mózgu, gdy rozwija się choroba Alzheimera.
Na całym świecie prowadzonych jest wiele projektów badawczych dotyczących choroby Alzheimera.
Zgodnie z globalnym rejestrem badań klinicznych dostępnym na stronie clinicaltrials.gov w 2020 r. prowadzono ocenę 121 różnych metod leczenia choroby Alzheimera. Największą kategorię leków ocenianych w tych badaniach klinicznych stanowią leki‐modyfikujące przebieg choroby przeciwdziałających wystąpieniu lub progresji choroby Alzheimera. Pojawia się również coraz więcej leków (w ramach procesu repozycjonowania substancji) –– wynalezionych i do stosowania w innych chorobach – które mogą być również skuteczne w chorobie Alzheimera.
Naukowcy starają się znaleźć sposób na zatrzymanie lub opóźnienie postępu choroby. W tym zakresie należy wykonać jeszcze sporo pracy, ale coraz lepiej rozumiemy, w jaki sposób choroba Alzheimera zaburza pracę mózgu. Doprowadziło to do powstania potencjalnych opcji terapeutycznych, które pozwalają ominąć proces chorobowy.
Przyszłe odkrycia w leczeniu choroby Alzheimera mogą również obejmować skojarzone stosowanie różnych leków. Jest to podejście podobne do terapii niektórych nowotworów oraz zakażenia HIV i AIDS, kiedy konieczne jest podawanie kilku leków.
Obecnie badane strategie leczenia obejmują:
Opracowanie nowych metod leczenia choroby Alzheimera jest procesem powolnym i wymagającym żmudnych, szczegółowych badań oraz analiz. Chociaż dla osób cierpiących na tę chorobę oraz ich rodzin czekających na nowe możliwości leczenia tempo tych badań może być frustrujące, to jednak, postęp w zakresie poprawy diagnostyki, leczenia i profilaktyki choroby Alzheimera napawa optymizmem.
Padaczka
Stwardnienie rozsiane
Stwardnienie rozsiane
Zapisz się na naszą listę mailingową
Otrzymuj najnowsze aktualizacje z bloga Neuraxpharm.
Aby uzyskać dostęp do informacji, zaloguj się, używając swoich danych
Nie masz konta? Zarejestruj się
