Afekt odnosi się do poziomu nastroju, jaki dana osoba może doświadczać – jak bardzo jest on wyrównany i jak może się zmieniać lub wahać w zależności od sytuacji. Utrzymanie stabilnego afektu lub poziomu nastroju jest ważne z wielu powodów, w tym dla długotrwałego zdrowia.

Utrzymanie wyrównanego nastroju jest również ważne dla codziennego dobrostanu. Jeśli ludzie doświadczają obniżenia nastroju, uczucia mogą obejmować smutek, zmęczenie, zwiększone napięcie lub lęk i mogą trwać kilka dni. Obniżony nastrój jest raczej naturalną częścią życia niż stanem chorobowym, ale ważne jest, aby go rozpoznać i stwierdzić, czy może stać się długotrwałym problemem. 

Neuraxpharm zapewnia różne preparaty wpływające na afekt (stan emocjonalny). Po określeniu przez lekarza specyficznych potrzeb pacjenta, może on przepisać produkt najlepiej dostosowany do wymagań oraz stanu chorego.

Dowiedz się więcej o tym, jak utrzymać wyrównany nastrój, o naukowych przyczynach niskiego nastroju, powodach tego uczucia, na co zwracać uwagę, kto może być najbardziej podatny i co można zrobić, aby je złagodzić.

Co to jest afekt?

Afekt odnosi się do poziomu nastroju danej osoby – jak bardzo jest on wyrównany w danej sytuacji. Utrzymanie wyrównanego nastroju jest ważne nie tylko dla dobrostanu psychicznego, ale także dla zdrowia fizycznego.

Wyrównany nastrój to taki, w którym emocje są względnie stabilne i nie występują wyraźne uczucia lęku, zmartwienia czy smutku. Osoby z wyrównanym nastrojem prawdopodobnie dobrze sobie radzą w życiu codziennym bez szczególnych zmartwień i poświęcania zbytniej uwagi rzeczom, które mogą pójść nie po ich myśli. Okresy wyrównanego jak i obniżonego nastroju są naturalną częścią życia.

Co to jest słaby afekt?

Istnieje ogromna liczba czynników, które wpływają na afekt, w tym środowisko, wydarzenia życiowe i okoliczności osobiste.

Nie ma określonego powodu występowania obniżonego nastroju; u różnych ludzi zupełnie inne okoliczności wpływają na to, jak się czują w pewnych okresach lub dniach. Oznacza to, że obniżony nastrój może być trudny do rozpoznania przez pracowników ochrony zdrowia.

Nastroje ludzi są niezwykle ważne, ponieważ mogą one prowadzić do innych zaburzeń zdrowotnych, jeśli będą utrzymywać się na obniżonym poziomie. Utrzymujący się obniżony nastrój może mieć negatywne następstwa w dłuższej perspektywie, dlatego ważne jest, aby zastanowić się, jak można sobie poradzić z taką sytuacją.

Świadomość tego, co spowodowało obniżenie nastroju, może być pomocna w poradzeniu sobie z nim i może skłonić kogoś do wprowadzenia zmian w stylu życia, które poprawią jego samopoczucie w dłuższej perspektywie. 

Przyczyny obniżonego nastroju

Istnieje wiele przyczyn obniżonego nastroju, co z pewnością dla wielu z nas nie jest żadnym zaskoczeniem. Czasami może to być następstwem poważnych wydarzeń życiowych, podczas gdy w innych przypadkach jest spowodowane przez zdarzenia postrzegane jako drobne, ale nadal znacząco zmieniające nastrój danej osoby.

Eksperci wymieniają różne przyczyny obniżonego nastroju. U dzieci i młodzieży obniżony nastrój może być wynikiem słabego wsparcia ze strony rodziny, niedostosowania w szkole, nieumiejętności radzenia sobie w sytuacjach społecznych lub niskiego poziomu aktywności fizycznej. Badania przeprowadzone u osób dorosłych pokazują, że obniżony nastrój może być związany z takim wydarzeniami, jak śmierć bliskich osób, zawód miłosny, izolacja społeczna, nieosiągnięcie zamierzonych celów, stan cywilny i sytuacja życiowa, oraz ogólny stres.

Podczas gdy wymienione przyczyny mają raczej bardziej ogólny charakter i mogą wpływać na inne obszary życia, należy również pamiętać o bardziej konkretnych powodach niskiego nastroju. Może to być każda sytuacja, począwszy od niedoboru witaminy D po skutki uboczne antykoncepcji hormonalnej, raka, niewyjaśnione objawy medyczne, a na chorobie przewlekłej jak nieswoista choroba zapalna jelit skończywszy.

Czym jest prawidłowy afekt?

Prawidłowy afekt można sklasyfikować jako taki, w którym nie występują żadne silne wydarzenia emocjonalne, i zazwyczaj będzie charakteryzował się uczuciami spokoju, pozytywności, szczęścia, akceptacji i bardzo niewielkim poczuciem niepokoju lub napięcia. Osoba z wyrównanym nastrojem może czuć się bardziej zmotywowana do wyjścia na zewnątrz, bardziej zmotywowana do spotkań z przyjaciółmi i ogólnie pozytywniej nastawiona co do przyszłości.

Na co należy zwrócić uwagę

Istnieje wiele rzeczy, na które należy zwrócić uwagę, jeśli podejrzewasz, że ktoś może mieć problemy z utrzymaniem wyrównanego nastroju.

Objawy fizyczne

  • Zmęczenie i brak energii: Jeśli ktoś czuje się zmęczony przez cały czas, może to wynikać z jego nastroju. Mózg osoby z obniżonym nastrojem zużywa więcej glukozy, co oznacza, że organizm może nie mieć wystarczającej ilości „paliwa”, żeby zwiększyć poziom energii.
  • Bezsenność: zaburzenia snu lub bezsenność może być związana z nastrojem danej osoby w ciągu dnia. Dzieci mogą również mieć problemy z nadpobudliwością związane z ich obniżonym nastrojem i wzorcami snu.

Zmiany stylu życia

  • Nadużywanie alkoholu: Osoby częściej sięgające po alkohol mogą mieć obniżony nastrój.

Objawy psychiczne

  • Zwiększona złość lub frustracja: Osoby doświadczające obniżonego nastroju mogą być bardziej sfrustrowane niż zwykle, nawet jeśli nie są świadome związku między negatywnymi uczuciami a nastrojem.
  • Zwiększone uczucie napięcia: Napięcie, zwłaszcza z powodu rzeczy, których ludzie nie mogą kontrolować, jest częstym skutkiem ubocznym utrzymującego się niskiego lub niewyrównanego nastroju.
  • Lęk: osoby z obniżonym nastrojem mogą również doświadczyć nasilenia stanów lękowych, co może rodzić frustracje i napięcie. 
  •  

Kto może być podatny?

Trudności z utrzymaniem wyrównanego nastroju mogą dotknąć osoby w każdym wieku. Dzieci, młodzież, dorośli w wieku produkcyjnym i osoby starsze mogą zgłaszać obniżenie nastroju z różnych powodów. Jak już wspomniano, ludzie mogą być jednak bardziej podatni na epizody obniżonego nastroju na pewnych etapach życia.

  • Dzieci i młodzież: Dzieci i nastolatki mogą być podatne na epizody obniżenia nastroju z różnych powodów, począwszy od zmian hormonalnych, problemów z przyjaźnią i istotnych zmian, takich jak przeprowadzka do nowego domu lub szkoły, po okoliczności rodzinne lub poczucie braku kontroli nad własnym życiem. Znaczne obniżenie nastroju u dzieci i młodzieży mogą również powodować negatywne wydarzenia życiowe. 
  • Osoby z trudnościami w nauce: Trudności w nauce mogą być przyczyną izolacji społecznej, a także problemów z komunikowaniem własnych potrzeb. Oba czynniki mogą prowadzić do okresów, w których nastrój danej osoby jest obniżony.
  • Kobiety: istnieje wiele czynników, w tym społeczno-ekonomicznych, które pokazują, że kobiety są potencjalnie bardziej podatne niż mężczyźni na epizody niskiego lub niewyrównanego nastroju. Należy jednak zaznaczyć, że kobiety częściej niż mężczyźni szukają pomocy.
  • Osoby starsze: Osoby starsze są również bardziej narażone niż młodsze na problemy wynikające z samotności i izolacji, co może prowadzić do obniżenia nastroju. Obniżony nastrój u osób starszych wiąże się również z pogorszeniem zdolności poznawczych.

Co możemy zrobić, aby utrzymać wyrównany nastrój?

Nastrój zależy od wielu czynników, w tym od kontekstu i okoliczności, w których znajdują się poszczególne osoby. Nie jest to stan możliwy do rozpoznania, co oznacza, że nie ma określonego podejścia terapeutycznego. Istnieją jednak różne rzeczy, które dana osoba może zrobić, aby utrzymać wyrównany nastrój.

Samozarządzanie

  • Ćwiczenia fizyczne: Ćwiczenia fizyczne są często wymieniane jako dobry sposób na zwiększenie pozytywnego nastawienia i nastroju.13: Korzyści dla zdrowia psychicznego płynące z przebywania na świeżym powietrzu, a także działanie endorfin, są dobrze udokumentowane.
  • Trening uważności: obejmuje, techniki zmniejszenia stresu i może być przydatny w łagodzeniu objawów obniżonego nastroju.
  • Stawianie czoła negatywnym myślom: Negatywne wzorce myślowe mogą wydawać się nieprzeniknione, jednak można podjąć próbę ich przezwyciężenia. W tym celu należy w pierwszej kolejności ocenić, czy są one racjonalne, czy nie, a następnie rozpocząć włączanie bardziej zrównoważnych wzorców myślowych do codziennego życia.

Ograniczenie spożywania alkoholu: Alkohol ma działanie depresyjne, co oznacza, że może negatywnie wpływać na nastrój – zwłaszcza, jeśli ktoś już czuje się przygnębiony. Świadomość picia i ograniczanie ilości spożywanego alkoholu w razie potrzeby, może znacząco poprawić nastrój.

Profesjonalna pomoc

Ważne jest, aby pamiętać, że obniżony nastrój nie jest rozpoznaniem medycznym. Osoby, które bezskutecznie próbowały różnych metod, żeby podnieść swój nastrój, mogą skontaktować się z lekarzem, który zapewni im odpowiednią pomoc. Profesjonalne wsparcie może obejmować takie metody jak:

  • Terapia poznawczo-behawioralna (CBT, cognitive behavioural therapy): CBT pozwala podzielić duże problemy na mniejsze części, aby skutecznie się nimi zająć. CBT jest wymieniana jako potencjalna terapia dla osób z obniżonym nastrojem.
  • Odpowiednie leki: Jeśli techniki samoopieki są niewystarczające lekarz może przepisać leki przeciwdepresyjne lub inne preparaty. Należy pamiętać, że przed zażyciem jakiegokolwiek leku należy zasięgnąć porady specjalisty.
Możesz być zainteresowany ...

Badania naukowe

Obecne badania nad afektem koncentrują się na wpływie obniżonego nastroju na ludzi w konkretnych okolicznościach: na przykład osoby z pewnymi schorzeniami lub osoby, które w przeszłości doświadczyły traumatycznych przeżyć. Niewiele jest obecnie badań dotyczących obniżonego nastroju w populacji ogólnej. Badania koncentrują się raczej na tym, jak poszczególne osoby łagodzą skutki swojego obniżonego nastroju i jak zmiany w stylu życia mogą pozytywnie wpływać na zdrowie psychiczne, a nie skupiają się na podejściu medycznym. 

Badania koncentrują się na tym, w jaki sposób poszczególne osoby radzą sobie z problemami, stosując leki i alkohol oraz jak sytuacja małżeńska i życiowa może wpływać na obniżony nastrój. Wśród dzieci uwzględniono kontekst środowiskowy i aktywność fizyczną, a także rozpoznania chorób, w tym nowotworów złośliwych. W badaniach sprawdzano również, czy istnieje łatwiejszy sposób ustalenia rozpoznania u pacjentów z obniżonym nastrojem, ponieważ jest to problem rzadko analizowany w warunkach podstawowej opieki zdrowotnej.

Przypisy

  1.  Hasler G. Understanding mood in mental disorders. World Psychiatry. 2020;19(1):56-57. doi:10.1002/wps.20719
  2. Nettle D. An evolutionary model of low mood states. J Theor Biol. 2009;257(1):100-103. doi:10.1016/j.jtbi.2008.10.033
  3.  Han SYS, Tomasik J, Rustogi N, et al. Diagnostic prediction model development using data from dried blood spot proteomics and a digital mental health assessment to identify major depressive disorder among individuals presenting with low mood. Brain Behav Immun. 2020;90:184-195. doi:10.1016/j.bbi.2020.08.011
  4. Kleszczewska D, Siedlecka J, Mazur J. Physical activity and features of the environment in which school children grow up as low mood determinants. Polish Journal of Paediatrics. 2019;94(1): 25–33. doi: 10.5114/polp.2019.83739
  5. Keller MC, Nesse RM. Is low mood an adaptation? Evidence for subtypes with symptoms that match precipitants. J Affect Disord. 2005;86(1):27-35. doi:10.1016/j.jad.2004.12.005
  6. Sjöberg L, Fratiglioni L, Lövdén M, Wang HX. Low Mood and Risk of Dementia: The Role of Marital Status and Living Situation. Am J Geriatr Psychiatry. 2020;28(1):33-44. doi:10.1016/j.jagp.2019.08.014
  7. Wilkins CH, Birge SJ, Sheline YI, Morris JC. Vitamin D deficiency is associated with worse cognitive performance and lower bone density in older African Americans. J Natl Med Assoc. 2009;101(4):349-354. doi:10.1016/s0027-9684(15)30883-x
  8. Poromaa IS, Segebladh B. Adverse mood symptoms with oral contraceptives. Acta Obstet Gynecol Scand. 2012;91(4):420-427. doi:10.1111/j.1600-0412.2011.01333.x
  9. Reed-Berendt R, Shafran R, Langdon D, Christie D, Hough R, Coughtrey A. Experiences of Low Mood in Young People With Cancer: A Qualitative Study. J Pediatr Oncol Nurs. 2019;36(6):424-435. doi:10.1177/1043454219844232 having unexplained medical symptoms, or having an illness such as inflammatory bowel disease.
  10. Burton C, McGorm K, Weller D, Sharpe M. The interpretation of low mood and worry by high users of secondary care with medically unexplained symptoms. BMC Fam Pract. 2011;12:107. doi:10.1186/1471-2296-12-107
  11. Jordan C, Ohlsen R, Hayee B, Chalder T. A qualitative study exploring the experience of people with IBD and elevated symptoms of anxiety and low mood and the type of psychological help they would like. Psychol Health. 2018;33(5):634-651. doi:10.1080/08870446.2017.1381958
  12. Diener E, Kanazawa S, Suh EM, Oishi S. Why People Are in a Generally Good Mood. Pers Soc Psychol Rev. 2015;19(3):235-256. doi:10.1177/1088868314544467
  13. Lane AM, Lovejoy DJ. The effects of exercise on mood changes: the moderating effect of depressed mood. J Sports Med Phys Fitness. 2001;41(4):539-545.
  14. Carney CE, Harris AL, Falco A, Edinger JD. The relation between insomnia symptoms, mood, and rumination about insomnia symptoms. J Clin Sleep Med. 2013;9(6):567-575. doi:10.5664/jcsm.2752
  15. Maasalo K, Fontell T, Wessman J, Aronen ET. Sleep and behavioural problems associate with low mood in Finnish children aged 4-12 years: an epidemiological study. Child Adolesc Psychiatry Ment Health. 2016;10:37. doi:10.1186/s13034-016-0125-4
  16. Mc Hugh R, McBride O. Self-medicating low mood with alcohol use: Examining the role of frequency of alcohol use, quantity consumed and context of drinking. Addict Behav. 2020;111:106557. doi:10.1016/j.addbeh.2020.106557
  17. Caracciolo B, Bäckman L, Monastero R, Winblad B, Fratiglioni L. The symptom of low mood in the prodromal stage of mild cognitive impairment and dementia: a cohort study of a community dwelling elderly population. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2011;82(7):788-793. doi:10.1136/jnnp.2010.225003
  18. Bröer C, Besseling B. Sadness or depression: Making sense of low mood and the medicalization of everyday life. Soc Sci Med. 2017;183:28-36. doi:10.1016/j.socscimed.2017.04.025
  19. Carlson LE, Speca M, Patel KD, Goodey E. Mindfulness-based stress reduction in relation to quality of life, mood, symptoms of stress, and immune parameters in breast and prostate cancer outpatients. Psychosom Med. 2003;65(4):571-581. doi:10.1097/01.psy.0000074003.35911.41
  20. Lu W, Krellman JW, Dijkers MP. Can Cognitive Behavioral Therapy for Insomnia also treat fatigue, pain, and mood symptoms in individuals with traumatic brain injury? – A multiple case report. NeuroRehabilitation. 2016;38(1):59-69. doi:10.3233/NRE-151296
Może zainteresuje Cię...

Padaczka

Młodzieńcza padaczka miokloniczna (JME, ang. juvenile myoclonic epilepsy) jest zaliczana do grupy idiopatycznych padaczek uogólnionych czyli do padaczek spowodowanych wyłącznie predyspozycją genetyczną1.

Stwardnienie rozsiane

Rezonans magnetyczny (MR, ang. magnetic resonance) jest badaniem obrazowym ciała (w przypadku SM dotyczy mózgu i rdzenia kręgowego), w którym wykorzystuje się silne pole magnetyczne i fale o częstotliwości radiowej bez promieniowania jonizującego.

Stwardnienie rozsiane

Stwardnienie rozsiane (SM, sclerosis multiplex) jest chorobą, w której układ odpornościowy organizmu atakuje ośrodkowy układu nerwowy, uszkadzając mielinę, tj. białko tworzące osłonkę wokół włókien nerwowych. Uważa się, że u osób z predyspozycją genetyczną do wystąpienia stwardnienia rozsianego chorobę wywołują czynniki środowiskowe.

Witaj ponownie

Aby uzyskać dostęp do informacji, zaloguj się, używając swoich danych

Nie masz konta? Zarejestruj się